Inhoud

• Dardanelles Campaign: Achtergrond
• Dardanelles-campagne: maart 1915
• Gallipoli-campagne: april 1915-januari 1916
• Dardanellen en Gallipoli-campagnes: slachtoffers

In maart 1915, tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-18), lanceerden Britse en Franse troepen een noodlottige zee-aanval op Turkse troepen in de Dardanellen in het noordwesten van Turkije, in de hoop controle te krijgen over de strategisch vitale straat die Europa van Azië scheidt. Het mislukken van de campagne aan de Dardanellen, samen met de campagne die later dat jaar in Gallipoli volgde, resulteerde in zware verliezen en vormde een ernstige slag voor de reputatie van het geallieerde oorlogscommando, inclusief die van Winston Churchill, de Britse eerste heer van de admiraliteit, die lang een voorstander was geweest van een agressieve aanval op Turkije tegen de Dardanellen.

Dardanelles Campaign: Achtergrond

Als de enige waterweg tussen de Zwarte Zee in het oosten en de Middellandse Zee in het westen, waren de Dardanellen een veel omstreden gebied vanaf het begin van de Eerste Wereldoorlog. De inzet voor beide partijen was hoog: Britse controle over de zeestraat zou betekenen een directe lijn naar de Russische marine in de Zwarte Zee, die de levering van munitie aan Russische troepen in het oosten mogelijk maakt en de samenwerking tussen de twee partijen vergemakkelijkt. De geallieerden concurreerden ook met de centrale mogendheden om steun op de Balkan, en de Britten hoopten dat een overwinning tegen Turkije een of alle neutrale staten van Griekenland, Bulgarije en Roemenië zou overhalen zich aan te sluiten bij de oorlog aan de geallieerde zijde. Ten slotte, zoals de Britse minister van Buitenlandse Zaken Edward Gray het uitdrukte, zou de nadering van zo'n krachtige geallieerde vloot in de richting van het hart van het Ottomaanse rijk een staatsgreep in Constantinopel kunnen veroorzaken, waardoor Turkije de centrale mogendheden zou verlaten en naar zijn vroegere neutraliteit zou terugkeren.

Wist je dat? Winston Churchill werd geboren in 1874 in Blenheim Palace, in de buurt van Oxford, Engeland. Het paleis was een geschenk van de Britse koningin Anne aan John Churchill, 1e hertog van Marlborough, na zijn overwinning in de slag om Blenheim in 1704.

Winston Churchill (1874-1965), de Britse eerste heer van de admiraliteit (verwant aan de secretaris van de Amerikaanse marine), was al lang een voorstander van een agressieve marine. aanval op Turkije op de Dardanellen. Hoewel anderen, met name het Franse militaire bevel, geleid door Joseph Joffre, voerden aan dat de marine niet zou moeten toeslaan tot grondtroepen van het Westfront konden worden gespaard, drong Churchill aan om onmiddellijk te beginnen.

Dardanelles-campagne: maart 1915

De aanval, gepland in de winter van 1915, opende op 18 maart 1915, toen zes Engelse en vier Franse slagschepen de Straat in gingen.

De Turken waren zich ervan bewust dat een geallieerde marine-aanval op de zeestraat een sterke mogelijkheid was en met Duitse hulp hun verdediging in de regio sterk had verbeterd. Hoewel de geallieerden in de dagen voorafgaand aan de aanval de Turkse forten bij de ingang van de Dardanellen hadden gebombardeerd en vernietigd, werd het water zwaar gedolven, waardoor de geallieerde marine het gebied moest vegen voordat de vloot kon vertrekken. De mijnenvegers slaagden er echter niet in het gebied volledig te ontruimen: drie van de 10 geallieerde slagschepen (Groot-Brittannië onweerstaanbaar en Ocean, en Frankrijk's Bouvet) waren gezonken, en twee meer waren zwaar beschadigd.

Met de helft van de vloot buiten bedrijf, werden de resterende schepen teruggetrokken. Hoewel Churchill pleitte voor de aanval de volgende dag te vernieuwen en beweerde ten onrechte dat de Turken bijna geen munitie hadden, koos het geallieerde oorlogscommando ervoor om de zee-aanval op de Dardanellen uit te stellen en te combineren met een grondinvasie. van het schiereiland Gallipoli, dat aan de noordkant van de zeestraat grenst.

Gallipoli-campagne: april 1915-januari 1916

De geallieerde landing op Gallipoli, die plaatsvond op 25 april 1915, stuitte op een felle Turkse verdediging geïnspireerd door de Turkse leider Mustafa Kemal (1881-1938), de toekomstige president van Turkije en later bekend als Ataturk, en vakkundig geregisseerd door de Duitse commandant Otto Liman von Sanders. Voor de rest van het jaar werden geallieerde troepen, waaronder grote contingenten uit Australië en Nieuw-Zeeland, effectief vastgehouden op de stranden waar ze waren geland, gehinderd door voorzichtig en ineffectief leiderschap van hun Britse commandant, Sir Ian Hamilton. Hamilton werd eind 1915 vervangen door Charles Monro, die de geallieerden aanbeveelde de operatie te staken. De legers waren eind januari 1916 volledig geëvacueerd.

Dardanellen en Gallipoli-campagnes: slachtoffers

Het mislukken van de campagne aan de Dardanellen en Gallipoli resulteerde in zware slachtoffers 'ongeveer 205.000 voor het Britse Rijk en 47.000 voor de Fransen (er waren ook 250.000 Turkse slachtoffers)' en was een ernstige slag voor de reputatie van het geallieerde oorlogscommando, inclusief die van Churchill, die zijn positie bij de admiraliteit neerlegde nadat hij was gedegradeerd, en op weg was naar het Westfront om een ​​bataljon te leiden.