Inhoud

• De inzet
• Het podium bepalen voor de strijd
• Speciale bestelling 191
• Slag om Antietam begint
• Bloody Lane
• Slag om Antietam-einden
• Union claimt overwinning

De Slag om Antietam, ook wel de Slag om Sharpsburg genoemd, vond plaats op 17 september 1862 in Antietam Creek nabij Sharpsburg, Maryland. Het streed Confederate General Robert E. Lee's Army of Northern Virginia tegen Union General George McClellan's Army of the Potomac en was het hoogtepunt van Lee's poging om het noorden binnen te vallen. De uitkomst van de strijd zou van cruciaal belang zijn voor het vormgeven van de toekomst van Amerika, en het blijft de dodelijkste eendaagse strijd in de hele Amerikaanse militaire geschiedenis.

De inzet

Tegen het midden van de zomer 1862 had president Abraham Lincoln de Emancipation Proclamation, een document waarin de vrijheid voor alle slaven in de zogenaamde opstandige staten werd aangekondigd.

Maar na verschillende onverwachte en demoraliserende verliezen van de Unie, waaronder de degelijke nederlaag van generaal-majoor John Pope tijdens de Tweede Slag om Bull Run, werd duidelijk dat de Confederatie niet gemakkelijk te verpletteren zou zijn.Het kabinet van Lincoln vreesde dat het op dat moment vrijgeven van de emancipatieproclamatie wanhopig en moeilijk uitvoerbaar zou lijken, dus besloot Lincoln te wachten tot een beslissende overwinning van de Unie.

Om de zaken nog ingewikkelder te maken, werden de Republikeinen geconfronteerd met tussentijdse verkiezingen in november 1862, en hun overwinning was niet in de zak. Gefrustreerd door het beleid van Lincoln en het verloop van de oorlog, lanceerden Democraten een anti-oorlogscampagne in de hoop het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden over te nemen.

Generaal Robert E. Lee herkende ook verschil van mening onder de gelederen van Lincoln en hoopte dat een strijdoverwinning op het land van de Unie de congressteun van Lincoln zou kunnen omverwerpen en de Confederatie voor eens en voor altijd kon helpen beveiligen.

In Europa keken Frankrijk en Groot-Brittannië angstig naar de Amerikaanse oorlog tussen de staten. Ze waren tot nu toe aan de zijlijn gebleven, maar omdat ze een tekort aan katoen hadden en het zuiden de overhand leek te krijgen, overwogen ze de Confederatie te legitimeren, een stap met potentieel ingrijpende gevolgen.

Het podium bepalen voor de strijd

Nadat Lee het plan van generaal George B. McClellan had gedwarsboomd om de hoofdstad van de Zuidelijke Staten van Amerika te belegeren in de campagne op het schiereiland in de lente en zomer van 1862, trok McClellan zich terug. In de hoop gebruik te maken van het lage moreel en de schijnbaar onbekwaamheid van de Unie, koos Lee ervoor zijn leger naar het noorden over de Potomac te duwen en Maryland in te gaan, waar ze al snel de stad Frederick bezetten.

Op 9 september gaf Lee Special Order 191 uit waarin hij zijn "Maryland Campaign" definieerde. Zijn plan om het noordelijke grondgebied binnen te gaan verdeelde zijn leger, waarbij elke eenheid marcheerde in een specifieke stad: Boonsboro en Hagerstown in Maryland, en Harper's Ferry en Martinsburg in West Virginia .

Speciale bestelling 191

Nadat de Zuidelijken hun camping rond Frederick hadden verlaten, trok het leger van McClellan in. Wat daarna gebeurde, was cruciaal: op 13 september ontdekten twee Union-soldaten, privé Barton W. Mitchell en Sergeant John M. Bloss, een exemplaar van Special Order 191 met gedetailleerde Zuidelijke troepenbewegingen, naar verluidt gewikkeld rond drie sigaren.

Toen hij hoorde van de waardevolle vondst, riep een extatische McClellan naar verluidt uit: "Hier is een krant waarmee ik, als ik Bobby Lee niet kan slaan, bereid ben naar huis te gaan." Hij verplaatste onmiddellijk zijn leger in de hoop Lee's strijdplannen te verijdelen.

En toen Lee hoorde dat een exemplaar van Special Order 191 ontbrak, wist hij dat zijn verspreide leger kwetsbaar was en haastte zich om zijn eenheden te herenigen.

Op 14 september ondervonden de eenheden van de Confederate Generals D.H. Hill's en James Longstreet aan de voet van South Mountain in de buurt van Sharpsburg, weerstand van de Unie en leden zware verliezen. Lee was van plan zich terug te trekken in Virginia, maar veranderde van gedachten na het horen van Verbonden Generaal Thomas Jonathan Jackson beter bekend als Stonewall Jackson, had Harper's Ferry gevangen genomen.

In plaats daarvan beval Lee zijn leger zich te hergroeperen in Antietam Creek in de buurt van Sharpsburg.

Slag om Antietam begint

De Slag om Antietam begon bij dageraad op 17 september toen de mist wegtrok. De eenheden van Longstreet en Hill vormden de Zuidelijke rechter- en middenflank ten westen van Antietam Creek, terwijl de eenheden van Jackson en Brigadegeneraal John G. Walker de Zuidelijke linkerflank vormden.

Alle troepen van Lee waren versleten en hongerig en velen waren ziek. Ze keken en wachtten terwijl het leger van McClellan zich verzamelde langs de oostkant van de kreek. De strijdkrachten van de Unie waren twee tegen één in aantal, hoewel McClellan dacht dat de strijdkrachten van Lee veel groter waren.

Troepen van beide kanten stonden tegenover een maisveld van 30 hectare van David Miller. De troepen van de Unie schoten eerst op de linkerflank van het Zuiden en het bloedbad begon. Zuidelijke troepen vochten woest offensief na offensief om te voorkomen dat ze werden overspoeld, waardoor het maïsveld veranderde in een enorm dodelijk veld. Na slechts acht uur vielen er meer dan 15.000 slachtoffers.

Bloody Lane

Nabij het midden van het slagveld was een andere slachtlocatie een boerderijstrook bekend als de 'Sunken Road', waar Hill's divisie van ongeveer 2.600 mannen hekrails langs de dijk had opgestapeld om hun positie tegen Union Major General William H. French's te versterken. 5.500 naderende troepen.

Toen de Franse troepen arriveerden, volgden gevechten van dichtbij. Drie uur later hadden de troepen van de Unie de Zuidelijken teruggeduwd en waren meer dan 5.000 mannen dood of gewond. De gevechten waren zo bloederig Sunken Road kreeg een nieuwe naam: Bloody Lane.

Gedurende meer dan drie uur hielden minder dan 500 geconfedereerde soldaten Lower Bridge tegen meerdere aanvallen door het negende korps van Union General Ambrose Burnside. Nadat de troepen van Burnside eindelijk de brug hadden genomen en de Zuidelijke rechterflank in zicht hadden, arriveerden Zuidelijke versterkingen en duwden ze terug.

Slag om Antietam-einden

Toen de nacht viel, lagen duizenden lichamen op het uitgestrekte Antietam-slagveld en beide partijen hergroepeerden zich en claimden hun doden en gewonden. Slechts twaalf uur intensieve en vaak gevechten op korte afstand met musketten en kanonnen hadden ongeveer 23.000 slachtoffers tot gevolg, waaronder naar schatting 3.650 doden.

De volgende dag, toen Lee begon aan de zorgvuldige taak om zijn verwoeste troepen terug te verplaatsen naar Virginia, deed McClellan verrassend genoeg niets. Ondanks het voordeel, stond hij Lee toe zich terug te trekken zonder weerstand. Vanuit zijn oogpunt had hij zijn missie volbracht om Lee's troepen uit Maryland te dwingen en een geconfedereerde overwinning op het grondgebied van de Unie te voorkomen.

President Lincoln was echter niet tevreden. Hij dacht dat McClellan een geweldige kans had gemist om het leger van Noord-Virginia te schoppen terwijl ze neer waren en mogelijk de oorlog beëindigen. Nadat de oorlogsvermoeide generaal herhaaldelijk de bevelen van Lincoln had geweigerd om Lee's terugtrekkende troepen te vervolgen, verwijderde Lincoln McClellan op 5 november 1862 van het commando.

Union claimt overwinning

Militaire historici beschouwen de Slag om Antietam als een patstelling. Toch claimde de Unie de overwinning. En door Confederates in hun zuidelijke doos te houden, kon president Lincoln op 22 september 1862 eindelijk zijn Emancipatie Proclamatie vrijgeven.

Ironisch genoeg bevrijdde de proclamatie van Lincoln geen slaven in Maryland van een handvol slavenstaten die in de Unie waren gebleven sinds het alleen van toepassing was op slaven in rebellenstaten. Toch onderschreef het het idee dat de oorlog niet alleen ging om de rechten van staten, maar ook om de slavernij te stoppen.

De claim van de Unie op de overwinning bij Antietam en Lincoln's Emancipation Proclamation zou de reden zijn waarom de Republikeinen het Huis hielden tijdens de tussentijdse verkiezingen van 1862. Ze beëindigden ook de hoop dat Frankrijk en Groot-Brittannië de Confederatie zouden erkennen en hun te hulp zouden komen. Dit isoleerde de Confederatie verder en maakte het voor hen moeilijker om hun troepen en burgers opnieuw te bevoorraden.

Er is nooit een bloediger dag geweest in de Amerikaanse militaire geschiedenis dan op 17 september 1862. Niet alleen veranderde de Slag om Antietam de loop van de burgeroorlog, het bracht ook de horror van de oorlog aan het licht op een manier die nog nooit eerder was gezien, dankzij dramatische slagveldfoto's van fotograaf Alexander Gardner.

Misschien werd de realiteit van de strijd het best beschreven door Union-soldaat Charles Goddard in een brief aan zijn moeder: "Als de gruwelen van oorlog niet op dit slagveld te zien zijn, zijn ze nergens te zien."

bronnen
Verloren bestelling, verloren oorzaak. Central Intelligence Agency.
De slag om Antietam: een keerpunt in de burgeroorlog. Het Gilder Lehrman Institute of American History.
De slag om Antietam. National Park Service.
De Maryland-campagne van 1862. Civil War Trust.
De campagne op het schiereiland. Encyclopedie Virginia.
De betekenis van de slag om Antietam. Antietam op het web.
Speciale bestellingen nr. 191. National Park Service.
Waarom is Lee Maryland binnengekomen? Antietam op het web.