Inhoud
- The Berlin Wall: The Partitioning of Berlin
- De Berlijnse muur: blokkade en crisis
- The Berlin Wall: Building the Wall
- De Berlijnse muur: 1961-1989
- The Berlin Wall: The Fall of the Wall
Op 13 augustus 1961 begon de communistische regering van de Duitse Democratische Republiek (DDR of Oost-Duitsland) een prikkeldraad en een betonnen 'Antifascistischer Schutzwall' of 'antifascistisch bolwerk' te bouwen tussen Oost- en West-Berlijn. Het officiële doel van deze Berlijnse muur was om te voorkomen dat westerse 'fascisten' Oost-Duitsland binnendrongen en de socialistische staat ondermijnden, maar het diende vooral het doel om massale defecten van oost naar west te bestrijden. De Berlijnse muur stond tot 9 november 1989, toen het hoofd van de Oost-Duitse Communistische Partij aankondigde dat burgers van de DDR de grens konden overschrijden wanneer ze maar wilden. Die nacht zwermden extatische menigten over de muur. Sommigen kruisten vrijelijk West-Berlijn over, terwijl anderen hamers en houwelen brachten en aan de muur zelf begonnen af te breken. Tot op de dag van vandaag blijft de Berlijnse muur een van de krachtigste en meest duurzame symbolen van de Koude Oorlog.
The Berlin Wall: The Partitioning of Berlin
Toen de Tweede Wereldoorlog in 1945 afliep, bepaalden een paar geallieerde vredesconferenties in Jalta en Potsdam het lot van de Duitse gebieden. Ze verdeelden de verslagen natie in vier "geallieerde bezettingszones": het oostelijke deel van het land ging naar de Sovjetunie, terwijl het westelijke deel naar de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en (uiteindelijk) Frankrijk ging.
Wist je dat? Op 22 oktober 1961 leidde een ruzie tussen een Oost-Duitse grenswacht en een Amerikaanse ambtenaar op weg naar de opera in Oost-Berlijn bijna tot wat een waarnemer "een nucleair tijdperk-equivalent van de Wild West Showdown bij de OK Corral" noemde. ." Die dag stonden Amerikaanse en Sovjet-tanks 16 uur tegenover Checkpoint Charlie. Foto's van de confrontatie zijn enkele van de meest bekende en memorabele beelden van de Koude Oorlog.
Hoewel Berlijn zich volledig in het Sovjetgedeelte van het land bevond (het lag ongeveer 100 mijl van de grens tussen de oostelijke en westelijke bezettingszones), verdeelden de overeenkomsten tussen Jalta en Potsdam de stad in vergelijkbare sectoren. De Sovjets namen de oostelijke helft, terwijl de andere geallieerden de westerse namen. Deze vierzijdige bezetting van Berlijn begon in juni 1945.
De Berlijnse muur: blokkade en crisis
Het bestaan van West-Berlijn, een opvallend kapitalistische stad diep in het communistische Oost-Duitsland, "zat als een bot in de Sovjet-keel", zoals de Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov zei. De Russen begonnen te manoeuvreren om de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk voorgoed de stad uit te jagen. In 1948 was een Sovjet-blokkade van West-Berlijn bedoeld om de westerse geallieerden uit de stad te verhongeren. In plaats van zich terug te trekken, bevoorraadden de Verenigde Staten en hun bondgenoten hun stadssectoren echter vanuit de lucht. Deze inspanning, bekend als de Berlin Airlift, duurde meer dan een jaar en leverde meer dan 2,3 miljoen ton voedsel, brandstof en andere goederen aan West-Berlijn. De Sovjets hebben de blokkade in 1949 opgeheven.
Na een decennium van relatieve rust laaiden de spanningen weer op in 1958. Gedurende de volgende drie jaar werden de Sovjets aangemoedigd door de succesvolle lancering van de Sputnik-satelliet het jaar ervoor en in verlegenheid gebracht door de schijnbaar eindeloze stroom vluchtelingen van oost naar west (bijna 3 miljoen sinds het einde van de blokkade, velen van hen jonge geschoolde werknemers zoals artsen, leraren en ingenieurs) blonken en maakten bedreigingen, terwijl de geallieerden zich verzetten. Toppen, conferenties en andere onderhandelingen kwamen en gingen zonder resolutie. Ondertussen ging de stroom vluchtelingen door. In juni 1961 verlieten ongeveer 19.000 mensen de DDR via Berlijn. De volgende maand vluchtten 30.000 mensen. In de eerste 11 dagen van augustus staken 16.000 Oost-Duitsers de grens over naar West-Berlijn, en op 12 augustus volgden ongeveer 2.400 het grootste aantal overlopers ooit om Oost-Duitsland op één dag te verlaten.
The Berlin Wall: Building the Wall
Die nacht gaf premier Chroesjtsjov de Oost-Duitse regering toestemming om de stroom van emigranten te stoppen door de grens voorgoed te sluiten. In slechts twee weken hadden het Oost-Duitse leger, de politie en vrijwillige bouwvakkers een geïmproviseerd prikkeldraad en een betonnen blokmuur voltooid: de Berlijnse muur die de ene kant van de stad van de andere scheidde.
Voordat de muur werd gebouwd, konden Berlijners aan beide zijden van de stad vrij vrij bewegen: ze staken de Oost-Westgrens over om te werken, winkelen, naar het theater en de films te gaan. Treinen en metrolijnen brachten passagiers heen en weer. Nadat de muur was gebouwd, werd het onmogelijk om van Oost naar West-Berlijn te komen, behalve via een van de drie controleposten: bij Helmstedt ("Checkpoint Alpha" in Amerikaans militair taalgebruik), bij Dreilinden ("Checkpoint Bravo") en in het centrum van Berlijn in Friedrichstrasse ("Checkpoint Charlie"). (Uiteindelijk bouwde de DDR 12 controleposten langs de muur.) Bij elk van de controleposten screenden Oost-Duitse soldaten diplomaten en andere ambtenaren voordat ze naar binnen of naar buiten mochten. Behalve in bijzondere omstandigheden, werden reizigers uit Oost- en West-Berlijn zelden over de grens toegelaten.
De Berlijnse muur: 1961-1989
De bouw van de Berlijnse muur heeft de vluchtelingenstroom van oost naar west gestopt en de crisis over Berlijn is onschadelijk gemaakt. (Hoewel hij er niet blij mee was, gaf president Kennedy toe dat 'een muur veel beter is dan een oorlog'.) Na verloop van tijd vervingen Oost-Duitse functionarissen de geïmproviseerde muur door een muur die steviger en moeilijker te schalen was. Een 12-voet lange, 4-voet brede massa van gewapend beton werd bedekt met een enorme pijp die klimmen over bijna onmogelijk maakte. Achter de muur aan de Oost-Duitse kant bevond zich een zogenaamde "Death Strip": een handschoen van zacht zand (om te laten zien), schijnwerpers, wrede honden, machinegeweren met uitschakeldraad en patrouillerende soldaten met bevelen om vluchtelingen op zicht te schieten.
In totaal werden minstens 171 mensen gedood toen ze probeerden over, onder of rond de Berlijnse Muur te geraken. Ontsnappen uit Oost-Duitsland was echter niet onmogelijk: vanaf 1961 totdat de muur in 1989 neerkwam, slaagden meer dan 5.000 Oost-Duitsers (waaronder ongeveer 600 grenswachters) erin om de grens over te steken door uit ramen naast de muur te springen, over de muur te klimmen prikkeldraad, vliegen in hete luchtballonnen, kruipen door de riolen en rijden door onversterkte delen van de muur met hoge snelheden.
The Berlin Wall: The Fall of the Wall
Op 9 november 1989, toen de Koude Oorlog in Oost-Europa begon te ontdooien, kondigde de woordvoerder van de Communistische Partij van Oost-Berlijn een verandering aan in de betrekkingen van zijn stad met het Westen. Beginnend om middernacht die dag, zei hij, waren burgers van de DDR vrij om de grenzen van het land over te steken. Oost- en West-Berlijners stroomden naar de muur, dronken bier en champagne en zongen "Tor auf!" ("Open de poort!"). Om middernacht stroomden ze door de controleposten.
Meer dan 2 miljoen mensen uit Oost-Berlijn bezochten dat weekend West-Berlijn om deel te nemen aan een feest dat, schreef een journalist, "het grootste straatfeest in de geschiedenis van de wereld" was. Mensen gebruikten hamers en houwelen om stukken van de muur weg te slaan 'ze werden bekend als' mauerspechte 'of' muurspechten 'terwijl kranen en bulldozers sectie na sectie naar beneden trokken. Al snel was de muur verdwenen en Berlijn was voor het eerst sinds 1945 verenigd. "Alleen vandaag," een Berliner gespoten op een stuk van de muur, "is de oorlog echt voorbij."
De hereniging van Oost- en West-Duitsland werd officieel gemaakt op 3 oktober 1990, bijna een jaar na de val van de Berlijnse Muur.
