Inhoud

• Gulag van Lenin naar Stalin
• Gulag-gevangenen
• Leven in een Gulag-kamp
• Gevangenisvoorwaarden en vrijlating
• Einde van de Gulag
• Legacy of the Gulag
• bronnen

De Gulag was een systeem van dwangarbeidskampen dat tijdens het lange bewind van Joseph Stalin als dictator van de Sovjet-Unie was ingesteld. Het woord "Gulag" is een acroniem voor Glavnoe Upravlenie Lagereiof Main Camp Administration. De beruchte gevangenissen, die gedurende hun hele geschiedenis ongeveer 18 miljoen mensen hebben opgesloten, opereerden vanaf de jaren 1920 tot kort na de dood van Stalin in 1953. Op zijn hoogtepunt omvatte het Gulag-netwerk honderden werkkampen met elk een capaciteit van 2.000 tot 10.000 mensen. De omstandigheden in de Gulag waren wreed: gevangenen moesten tot 14 uur per dag werken, vaak bij extreem weer. Velen stierven aan honger, ziekte of uitputting. Moeders werden eenvoudig geëxecuteerd. De gruweldaden van het Gulag-systeem hebben een langdurige impact gehad die vandaag de dag nog steeds doordringt in de Russische samenleving.

Gulag van Lenin naar Stalin

Na de Russische revolutie van 1917 nam Vladimir Lenin, oprichter van de Russische Communistische Partij, de controle over de Sovjetunie. Toen Lenin in 1924 stierf aan een beroerte, stak Joseph Stalin zijn weg naar de macht en werd dictator.

De Gulag werd voor het eerst opgericht in 1919 en tegen 1921 had het Gulag-systeem 84 kampen. Maar het duurde tot Stalins bewind dat de gevangenispopulatie een aanzienlijk aantal bereikte.

Van 1929 tot de dood van Stalin maakte de Gulag een periode van snelle expansie door. Stalin beschouwde de kampen als een efficiënte manier om de industrialisatie in de Sovjetunie te stimuleren en toegang te krijgen tot waardevolle natuurlijke hulpbronnen zoals hout, steenkool en andere mineralen.

Bovendien werd de Gulag een bestemming voor slachtoffers van Stalins Great Purge, een campagne om afwijkende leden van de Communistische Partij en iedereen die de leider uitdaagde te elimineren.

Gulag-gevangenen

De eerste groep gevangenen in de Gulag bestond voornamelijk uit gewone criminelen en welvarende boeren, bekend als koelakken. Veel koelakken werden gearresteerd toen ze in opstand kwamen tegen collectivisatie, een beleid dat werd gehandhaafd door de Sovjetregering die eiste dat boerenboeren hun individuele boerderijen opgeven en zich bij de collectieve landbouw aansluiten.

Toen Stalin zijn zuiveringen lanceerde, werd een breed scala aan arbeiders, bekend als 'politieke gevangenen', naar de Goelag getransporteerd. Tegengestelde leden van de Communistische Partij, militaire officieren en regeringsfunctionarissen behoorden tot de eerste doelwitten. Later werden geschoolde mensen en artsen van gewone burgers, schrijvers, intellectuelen, studenten, kunstenaars en wetenschappers naar de Goelag gestuurd.

Iedereen die banden had met ontrouwe anti-stalinisten kon worden opgesloten. Zelfs vrouwen en kinderen doorstaan ​​de barre omstandigheden van de kampen. Veel vrouwen dreigden verkrachting of mishandeling door mannelijke gevangenen of bewakers.

Zonder kennisgeving werden sommige slachtoffers willekeurig opgehaald door de NKVD-veiligheidspolitie van Stalin en naar de gevangenissen gebracht zonder proces of rechten op een advocaat.

Leven in een Gulag-kamp

Gevangenen in de Gulag-kampen werden gedwongen te werken aan grootschalige bouw-, mijnbouw- en industriële projecten. Het type industrie hing af van de locatie van het kamp en de behoeften van het gebied.

Arbeiders uit Gulag werkten aan verschillende massale Sovjetinspanningen, waaronder het Moskou-Wolga-kanaal, het Witte Zee-Baltische Kanaal en de Kolyma-snelweg.

Gevangenen kregen ruwe, eenvoudige hulpmiddelen en geen veiligheidsuitrusting. Sommige arbeiders brachten hun dagen door met het kappen van bomen of graven in bevroren grond met handzagen en pikhouwelen. Anderen ontgonnen kolen of koper, en velen moesten met hun blote handen vuil opgraven.

Het werk was vaak zo afmattend dat gevangenen hun handen met bijlen zouden snijden of hun armen in een houtkachel zouden plaatsen om het te vermijden.

Kampgevangenen sjokken vaak door wreed weer, soms geconfronteerd met temperaturen onder nul. Voedselrantsoenen waren krap en werkdagen waren lang. Als gevangenen hun werkquota niet voltooiden, kregen ze minder voedsel.

De levensomstandigheden in Gulag waren koud, overvol en onhygiënisch. Geweld was gebruikelijk onder de kampbewoners, die zowel uit geharde criminelen als uit politieke gevangenen bestonden. Wanhopig stalen sommigen voedsel en andere benodigdheden van elkaar.

Veel arbeiders stierven door uitputting, terwijl anderen fysiek werden aangevallen of neergeschoten door kampbewakers. Historici schatten dat minstens 10 procent van de totale Gulag-gevangenispopulatie elk jaar werd gedood.

Gevangenisvoorwaarden en vrijlating

Gevangenen in de Gulag kregen straffen en als ze de termijn overleefden, mochten ze het kamp verlaten. Gezinsleden van een verdachte verrader ontvangen bijvoorbeeld een minimumstraf van vijf tot acht jaar arbeid.

Als ze extreem hard werkten en hun quota overtroffen, kwamen sommige gevangenen in aanmerking voor vervroegde vrijlating.

Tussen 1934 en 1953 werden elk jaar ongeveer 150.000 tot 500.000 mensen uit de Gulag vrijgelaten.

Einde van de Gulag

De Gulag begon onmiddellijk te verzwakken na de dood van Stalin in 1953. Binnen enkele dagen werden miljoenen gevangenen vrijgelaten.

Stalins opvolger, Nikita Chroesjtsjov, was een fervent criticus van de kampen, de zuiveringen en het grootste deel van het beleid van Stalin.

Maar de kampen verdwenen niet helemaal. Sommige werden geherstructureerd om te dienen als gevangenissen voor criminelen, democratische activisten en anti-Sovjet nationalisten in de jaren 1970 en 1980.

Pas rond 1987 begon de Sovjetleider Mikhail Gorbachev, de kleinzoon van de slachtoffers van Gulag, officieel met het proces van volledige eliminatie van de kampen.

Legacy of the Gulag

De ware gruwelen van het Gulag-systeem werden laat onthuld: vóór de val van de Sovjet-Unie in 1991 werden staatsarchieven verzegeld. In tegenstelling tot de Holocaustkampen in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er geen film of afbeeldingen van de Gulag-kampen beschikbaar voor het publiek.

In 1973 De Gulag-archipel werd in het Westen gepubliceerd door de Russische historicus en Gulag-overlevende Aleksandr Solzhenitsyn (hoewel er destijds slechts enkele ondergrondse exemplaren beschikbaar waren in de Sovjetunie). Het invloedrijke boek beschrijft de wreedheden van het Gulag-systeem en de impact ervan op het leven van gevangenen en hun families.

Solzhenitsyn ontving in 1970 de Nobelprijs voor de Literatuur; hij werd in 1974 uit de Sovjetunie verdreven, maar keerde in 1994 terug naar Rusland.

Hoewel de Gulag een systeem van goedkope arbeid bood, zijn de meeste historici het erover eens dat de kampen uiteindelijk geen significante bijdrage leverden aan de Sovjet-economie. Experts zijn van mening dat zonder voldoende voedsel en voorraden, werknemers niet in staat waren productieve resultaten te leveren.

De donkere geschiedenis van de Gulag heeft generaties Russen met littekens en beschadigingen achtergelaten. Zelfs vandaag zijn sommige overlevenden nog te bang om hun ervaringen te bespreken.

bronnen

Gulag: Sovjetgevangenkampen en hun nalatenschap, een project van de National Park Service en het National Resource Centre for Russian, East European and Central Asian Studies, Harvard University.
Werk in de Gulag, Gulaghistory.org.
Wonen in de Gulag, Gulaghistory.org.
Gulag: An Introduction, Victims of Communism Memorial Foundation.
The Gulag, Library of Congress.
13 Maag-karnende feiten over gevangen worden gehouden in de Sovjet-Gulags, Ranker.com.