In Marbury v. Madison (1803) heeft het Hooggerechtshof voor het eerst het principe aangekondigd dat een rechtbank een congreshandeling ongeldig kan verklaren als deze niet in overeenstemming is met de Grondwet. William Marbury was in de laatste uren van de regering-Adams benoemd tot vrederechter voor het District of Columbia. Toen James Madison, de staatssecretaris van Thomas Jefferson, weigerde om de commissie van Marbury, Marbury, af te leveren, vergezeld door drie andere op dezelfde manier gesitueerde aangestelden, verzocht hij om een ​​schrijver van mandamus die de levering van de commissies dwong.

Opperrechter John Marshall, die voor een unanieme rechtbank schreef, ontkende de petitie en weigerde de writ uit te geven. Hoewel hij ontdekte dat indieners recht hadden op hun commissies, vond hij dat de grondwet het Hooggerechtshof niet de bevoegdheid gaf om mandamusvonnissen uit te vaardigen. Sectie 13 van de rechterlijke machtswet van 1789 bepaalde dat dergelijke grieven kunnen worden uitgevaardigd, maar dat gedeelte van de wet was niet in overeenstemming met de grondwet en daarom ongeldig.

Hoewel het onmiddellijke gevolg van de beslissing was de macht aan het Hof te ontkennen, is het op de lange termijn het vergroten van de macht van het Hof door de regel vast te stellen dat 'het nadrukkelijk de provincie en de plicht van het gerechtelijk apparaat is om te zeggen wat de wet is 'Sinds Marbury tegen Madison is het Hooggerechtshof de laatste scheidsrechter van de grondwettigheid van congreswetgeving.

The Reader's Companion to American History. Eric Foner en John A. Garraty, redacteuren. Copyright © 1991 door Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company. Alle rechten voorbehouden.